پنج بار در روز همه مسلمانان جهان رو به جایی نماز میخوانند که معتقدند ابراهیم آن را برای عبادت خداوند ساخته بوده است؛ بنای مکعبی شکل به نام «کعبه»، مرکز جهان اسلام است که البته امروزه، زایران میتوانند در کنار آن، بناهای چشمگیر دیگری را نیز مشاهده کنند.
به نقل از «نیویورکتایمز»، مرکز خرید «ابرج البیت»، که بزرگترین مرکز خرید عربستان است، با مانیتورهای تخت بسیار بزرگ، تابلوهای تبلیغاتی رنگارنگ، رستوران و... درست در کنار مقدسترین مکان اسلامی ساخته شده است.
«علی الاحمد»، مدیر انستیتو امور خلیج در واشنگتن، که یک سازمان تحقیقاتی مخالف آل سعود است، میگوید: «مکه در حال تبدیل شدن به لاسوگاس بوده و این یک فاجعه است. این مسئله، تأثیری فاجعهبار در دنیای اسلام خواهد داشت، چراکه دیگر رفتن به مکه، احساسی برای زایران نخواهد داشت و جذابیتی ندارد. هرچه میبینید، سیمان و شیشه است».
این مرکز خرید که یک هفته پیش از آغاز مراسم حج بازگشایی شد، نخستین فاز مجموعه سیزده میلیارد دلاری است که مکه؛ شهری که تنها مسلمانان اجازه ورود به آن را دارند، متحول میکند.
مجموعه هتل و اسکان «ابرج البیت» که با مساحتی برابر 5/1 میلیون یارد مربع، شامل یک هتل برج نیز هست، به فضای آسمانی این شهر جلوه دیگری میدهد.
زمانی که این پروژه در سال 2009 تکمیل شود، به هفتمین ساختمان بلند جهان تبدیل میشود که مهندس آن در این زمینه میگوید: شامل یک بیمارستان، هتل و نمازخانه است.
در منطقه «جبل عمر»، یک کوهستان نصفه نیمه در حال صاف شدن است تا هتلی بزرگ و مجموعهای بلند در آنجا ساخته شود. در مناطق دیگر نیز تقریبا حدود 130 طرح برای ساختن برج وجود دارد.
دکتر «عرفان احمد» از لندن میگوید: «این پایان مکه است». او بنیادی را به نام «بنیاد میراث اسلامی» تأسیس کرده تا به نگهداری از تاریخ اسلامی مکه، مدینه و دیگر مناطق مذهبی مهم عربستان بپردازد.
وی میگوید: «پیش از این و حتی در زمان عثمانیها، هیچکدام از بناهای ساخته شده در مکه، بلندتر از خانه خدا نبوده اند. اما هماکنون ساختمانهای بسیار بلندتری هستند که حرمتها را از بین بردهاند.
بیشک، پول یکی از انگیزههای این ساختمانسازیهاست، به گونهای که هر ساله، حدود چهار میلیون نفر برای مراسم حج به این شهر میآیند، در حالی که این جریان با حجمی کمتر در سال نیز جریان دارد و هر نفر به طور میانگین، دو تا سه هزار دلار را برای اقامت، خوراک و خرید، هزینه میکند.
تبلیغاتی که در مسیر مکه نصب شده است، این پیام را به سرمایهگذاران میدهد که سود بالقوه آنان از مالکیت یک آپارتمان در مکه، حدود 25 درصد سرمایه آنها خواهد بود. تبلیغات در تلویزیونهای ماهوارهای عرب هم به بینندگان میگوید که آنان نیز شانس استفاده از این موقعیت را دارند.
یک آپارتمان سهخوابه در این شهر، حدود سه میلیون دلار قیمت دارد که در صورت داشتن منظره زیبا از خانه کعبه، قیمت آن به پنج میلیون دلار هم میرسد.
مخالفان این روند بر این باورند که نتیجه این کار، جدایی بین جوامع و دستههای خاص است که در نتیجه نقض روح حج و تساوی همگان در برابر خداوند است.
«سامی انگاوی»، از مهندسان سعودی و طرفدار حفظ میراث مکه، میگوید: «این بیاحترامی به کعبه و خانه خداست. شما در این شهر حتی حق بریدن یک درخت را هم ندارید، چه رسد به نابودی کوه. قوانین اسلام، نقض شده است».
به هر حال، مخالفتهای زیادی با این روند شده است، به گونهای که مقامات سعودی گفتهاند که برای حفظ بازماندههای دوران اسلام تلاش کرده و در مکه، دو موزه را راهاندازی کردهاند که به طور کلی، نوزده میلیارد دلار صرف حفظ میراث اسلامی کشور آنان شده است.